Dzień dobry,

chciałbym zapytać, czy w języku polskim oddzielamy przyrostki słowotwórcze i końcówki fleksyjne; np. w wyrazie spokojny mamy przyrostek „-n-” i końcówkę fleks. „-y”, czy przyrostek „-ny” i końcówkę „-y”?

Proszę o rozstrzygnięcie następującego problemu:

Konsultanci nadzorujący proces zdobywania certyfikatu ISO wymagają, by w dokumentacji stosować zapisy pochodzące z normy wydanej przez PKN. Zapisy te brzmią następująco:

audit (z i zamiast y),
auditor (z i zamiast y),
polityka jakości,
cele jakości,
identyfikowalność.

Czy w takiej sytuacji oryginalne zapisy, których użyto w opisie normy PN-EN ISO 9001, mają przewagę nad tym, co można znaleźć w wydawnictwach poprawnościowych? Czy instytucje lub organy państwowe mogą wymuszać stosowanie pisowni niepoprawnej?

Szanowna Redakcjo!

Moje pytanie dotyczy fleksji. Otóż przeczytałem, że rzeczowniki rodzaju żeńskiego i nijakiego, których temat zakończony jest na spółgłoskę twardą lub -c, mają w dopełniaczu liczby mnogiej końcówkę zerową, np. matka - matek, słońce - słońc. Dlaczego więc dla rzeczownika "noc" forma ta brzmi "nocy", a więc korzysta on z końcówki typowej dla tematów zakończonych na inne spółgłoski stwardniałe niż -c i -l? Dlaczego z kolei rzeczownik "danie" ma w tym przypadku końcówkę zerową, skoro jego temat kończy się na spółgłoskę miękką, więc oczekiwalibyśmy końcówki -i?

Z góry dziękuję serdecznie za wyjaśnienia!

W Encyklopedii PWN znalazłem taki oto fragment artykułu hasłowego Beresteczko: „miejsce zwycięskiej bitwy wojsk polskich pod dowództwem króla Jana II Kazimierza nad wojskami kozacko-tatarskimi pod dowództwem B. Chmielnickiego i chana Islama Gireja”. Czy sformułowanie zwycięska bitwa wojsk X nad wojskami Y jest poprawne?

Opowiadałam, jak to byliśmy z Jasiem w przychodni (tj. mój syn Jaś i ja), kiedy ktoś zwrócił mi uwagę, że wprowadzam słuchacza w błąd, używając formy byliśmy w odniesieniu do dwóch osób, ponieważ sugeruje ona, że w przychodni był z nami jeszcze ktoś trzeci. Jeśli zatem opowiadam o nas dwojgu, tzn. moim synu i mnie samej, powinnam użyć zdania „Byłam z Jasiem w przychodni”. Nie zgadzam się z tą opinią, ponieważ uważam, że dwoje to już my, więc miałam prawo powiedzieć „Byliśmy z Jasiem”.

Szanowni Państwo,
nazwa wsi Bystra w gminie Wilkowice ma odmianę przymiotnikową. Czy jest możliwe, że kiedyś odmieniała się inaczej, np. rzeczownikowo? We wsi tej znajduje się muzeum Juliana Fałata. Wydaje mi się, że w zachowanych tam dokumentach sprzed przeszło stu lat spotkałem się z inną odmianą.

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Nagminnie spotykam się z wypowiedziami typu: „X nie strzelił karnego. Powinien strzelić mocniej”, „Y zmokła, powinna wziąć parasol”. Czy są one poprawne, czy też jedyną dopuszczalną formą jest powinna była, powinien był?
Jeszcze rzadziej czas zaprzeszły pojawia się, gdy mówimy o dwóch następujących po sobie zdarzeniach. Które z wypowiedzi są zatem poprawne:
a) „Samochód ją potrącił, bo nie zauważyła czerwonego światła”;
b) „Samochód ją potrącił, bo nie zauważyła była czerwonego światła”.
K.S.

Dzień dobry,

Mam pytania dotyczące dopełniacza słowa ryś. Rozumiem, że formy rysi i rysiów są poprawne. Dlaczego istnieją dwie formy, skąd to wynika? Jaka jest historia ich powstania, która jest pierwotniejsza i „bardziej poprawna”? Może jest szerszy kontekst w tym temacie?

Bardzo dziękuję i pozdrawiam

Jak odmieniać nazwiska angielskie w liczbie mnogiej zakończone na -y [-i], -e nieme itp.? Czy zgodnie z regułami, które stosujemy do liczby pojedynczej? Np. farma Whittmore’ów, wycieczka z Donne’ami, państwo Wallace’owie – zwykle widuję odmianę z pominięciem -e, więc i bez apostrofów. Mamy małżeństwo Kennedych/Kennedy’ch – a jak brzmi mianownik?

Dzień dobry!
Chciałabym zapytać o pisownię słowa hobbystyczny.Słownik poprawnej polszczyzny PWN z 1999 roku podaje jako poprawną pisownię z y; pisownia z i jest w nim uznana za niepoprawną. Słownik ortograficzny PWN wydany w tym samym roku uznaje obie wersje. Natomiast we wcześniejszym wydaniu Słownika poprawnej polszczyzny (z 1980 roku) wesja z y jest niepoprawna (!).
Serdecznie pozdrawiam
Joanna Świercz